الاستومر و پلاستیک چه فرقی دارند؟
الاستومر و پلاستیک هر دو جزو پلیمرها هستند اما تفاوت‌های اساسی در ساختار، خواص و کاربردهای آن‌ها وجود دارد. اگر به دنبال ماده‌ای با ترکیب انعطاف‌پذیری، استحکام و دوام هستید، کدام را انتخاب می‌کنید: الاستومر یا پلاستیک؟ در ادامه تفاوت‌های اصلی آن‌ها بررسی می‌شود.
اگر به موضوعات مرتبط علاقه‌مندید، پیشنهاد ما به شما، نگاهی به مقاله داغ دیافراگم لاستیکی است.
برای استعلام قیمت و خرید اورینگ لاستیکی و دیافراگم لاستیکی در اصفهان و سراسر ایران با کارشناسان ماهان صنعت به شماره 03133686571 – 09136854152 تماس بگیرید.
تفاوت از جنبه های مختلف
تفاوت در ساختار
الاستومر (Elastomer)از کلمه “Elastic” به معنای کشسانی گرفته شده است. این مواد، پلیمرهایی هستند که خاصیت کشسانی بالایی دارند و می‌توانند پس از تغییر شکل تحت تنش، به حالت اولیه خود بازگردند. زنجیره‌های مولکولی الاستومرها دارای اتصالات عرضی (Cross-links) کم هستند که به آن‌ها انعطاف‌پذیری بالا می‌دهد.
پلاستیک (Plastic)پلیمرهایی با ساختار سخت‌تر و کمتر انعطاف‌پذیر در مقایسه با الاستومرهاست. زنجیره‌های مولکولی آن‌ها معمولاً بلند و بدون اتصالات عرضی یا با اتصالات عرضی بسیار زیاد هستند. پلاستیک‌ها می‌توانند سخت (مانند پلی‌کربنات) یا نرم (مانند پلی‌اتیلن) باشند.
تفاوت در خواص مکانیکی
الاستومر، قابلیت تغییر شکل زیاد بدون شکست دارد و معمولاً پس از اعمال تنش، تغییر شکل برگشت‌پذیر دارند. نقطه ذوب مشخصی ندارند و در بازه دمایی وسیعی خاصیت کشسانی خود را حفظ می‌کنند.
پلاستیک، استحکام و سختی بیشتری دارد و در برابر تنش‌های زیاد ممکن است ترک بخورند یا بشکنند. همچنین نقطه ذوب مشخصی دارند.
تفاوت در رفتار حرارتی
الاستومرها، معمولاً در دماهای پایین‌تر نرم و انعطاف‌پذیر هستند و تحمل حرارتی کمتری نسبت به پلاستیک‌ها دارند.
پلاستیک‌ها، تحمل دمایی بالاتری دارند و ممکن است در دماهای بسیار پایین شکننده شوند.
تفاوت در کاربرد
الاستومر در لاستیک‌هایی (مانند لاستیک تایرها)، درزگیرها، واشرها و محصولات پزشکی (مانند سیلیکون) استفاده می‌شوند. همچنین مناسب برای کاربردهایی که به کشسانی و جذب انرژی نیاز دارند.
پلاستیک در صنایع بسته‌بندی، لوازم خانگی، تجهیزات الکترونیکی، ساختمان‌سازی و خودروسازی به‌کار می‌رود و مناسب برای کاربردهایی که به استحکام، سختی و پایداری نیاز دارند.
تفاوت در فرآیند تولید
الاستومرها معمولاً تحت فرآیند پخت (Vulcanization) قرار می‌گیرند تا خواص کشسانی بهینه‌ای داشته باشند.
فرآیند تولید پلاستیک‌ها، شامل قالب‌گیری تزریقی، اکستروژن و یا قالب‌گیری فشاری است.
بیشتر بدانید : ضربه گیر
تفاوت ترموپلاستیک الاستومرهای TPO ،TPV و TPU
ترموپلاستیک الاستومرها Thermoplastic Elastomers یا TPEs به دسته‌ای از مواد پلیمری گفته می‌شود که خواص کشسانی الاستومرها و فرآیندپذیری پلاستیک‌ها را ترکیب می‌کنند. انواع مختلف TPEها مانند TPO، TPV و TPUبه دلیل ساختار و ترکیب شیمیایی متفاوت، خواص و کاربردهای متفاوتی دارند. در ادامه به تفاوت‌های اصلی این سه نوع پرداخته می‌شود:
ویژگی | TPO | TPV | TPU |
ساختار | ترکیب پلی‌پروپیلن (PP) و الاستومر اولفینی | ترکیب PP و EPDM ولکانیزه شده | پلی‌اورتان ترموپلاستیک |
انعطاف‌پذیری | متوسط | بالا | بسیار بالا |
مقاومت حرارتی | متوسط | بالا | بسیار بالا |
مقاومت سایشی | متوسط | خوب | بسیار عالی |
کاربردها | قطعات خودرو و ساختمانی | واشرها و درزگیرها | صنعتی، پزشکی، زیره کفش |
TPO : اقتصادی، سخت‌تر و مقاوم در برابر شرایط محیطی.
TPV : انعطاف‌پذیرتر با مقاومت بهتر در برابر حرارت و مواد شیمیایی.
TPU : بسیار انعطاف‌پذیر، مقاوم در برابر سایش و فشار، مناسب برای کاربردهای صنعتی و پزشکی.
مطالعه بیشتر : کوپلینگ
الاستومر یا پلاستیک؟ کدام یک برای شما مناسب‌تر است؟
انتخاب بین الاستومر و پلاستیک بستگی به نیازهای خاص شما در یک کاربرد خاص دارد. در ادامه مقایسه‌ای ساده ارائه می‌شود تا به شما کمک کند تصمیم بهتری بگیرید.
زمانی الاستومر بهتر است:
- که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا دارید.
- اگر ماده باید قابلیت تغییر شکل و بازگشت به حالت اولیه را داشته باشد (مانند تایر یا درزگیرها).
- ضربه‌گیری یا جذب شوک مهم باشد.
- در کاربردهایی که ضربه و ارتعاش وجود دارد، الاستومرها عملکرد بهتری دارند.
- دمای پایین یا دمای متغیر نیاز داشته باشیم.
- الاستومرها در دماهای پایین همچنان انعطاف‌پذیر باقی می‌مانند.
- در محصولاتی که در معرض نور خورشید، باران یا شرایط محیطی سخت هستند.
کاربردها: تایر خودرو، واشرها، کفپوش‌های نرم، درزگیرها
زمانی پلاستیک بهتر است:
که نیاز به استحکام و سختی بالا دارید.
اگر ماده باید شکل خود را حفظ کند و سخت باشد (مانند بدنه محصولات).
پلاستیک‌ها مقاومت بهتری در برابر ذوب و حرارت بالا دارند.
پلاستیک‌ها معمولاً ارزان‌تر هستند، به خصوص برای تولید انبوه.
وزن سبک و استحکام کافی مهم باشد.
پلاستیک‌ها اغلب سبک هستند و در عین حال استحکام مناسبی دارند.
کاربردها: بدنه وسایل الکترونیکی، ظروف بسته‌بندی، لوله‌کشی، قطعات ساختمانی
در نهایت!
الاستومرها انعطاف‌پذیر و کشسان، پلاستیک‌ها سخت و پایدار، و TPO، TPV، TPU انواع TPE با خواص متفاوت برای کاربردهای خاص هستند.